Nerwicami (lub: neurozami) określa się zespół zaburzeń psychicznych o rozmaitej symptomatyce. Zaburzenia nerwicowe stanowią zespoły dysfunkcji narządów, psychogennych zaburzeń emocjonalnych, nieprawidłowości procesów psychicznych oraz patologicznych zachowań, które pojawiają się w tym samym czasie i są ze sobą powiązane.
Jak pisze psychoterapeutka Ewa Maciocha w jednym ze swoich tekstów, „nerwica nie ma nic wspólnego z organiczną strukturą i stanem nerwów człowieka w sensie anatomicznym i fizjologicznym. Nie jest uwarunkowana jakimikolwiek patologicznymi zmianami mózgu czy nerwów, lecz raczej nieświadomymi konfliktami psychicznymi, nad którymi nie panujemy”.
Natręctwa i fobie dręczące pacjentów są przez nich uświadamiane, jest to jedna z cech różniących neurozę od psychozy. Szacuje się, że z nerwicami boryka się około 20-30% populacji, jednakże tylko nieliczne przypadki wymagają leczenia psychiatrycznego.
Przyczyny
Nerwice pojawiają się w związku z szerokim wachlarzem przyczyn, można tu wymienić m. in. problemy rodzinne, szkolne, zawodowe, środowiskowe. Wśród nich są np. zjawiska patologiczne w otoczeniu pacjenta, deficyt opieki rodzicielskiej, traumatyczne wydarzenia, nieodreagowane urazy.
Zaburzenia powodowane są nierzadko przez nieuświadomione konflikty wewnętrzne jednostki – dysonans pomiędzy możliwościami danej osoby a jej dążeniami, jej zamierzeniami a oczekiwaniami ze strony społeczeństwa. Nerwica doskwiera często ludziom poddawanym presji z różnych stron i tym, którzy nie potrafią radzić sobie z sytuacjami tego rodzaju.
Reakcje nerwicowe spowodowane np. egzaminami, zaskakującymi sytuacjami, nieprzyjemnymi zdarzeniami, zazwyczaj szybko ustępują i nie wymagają poddawania się terapii. Zdarza się jednak, że neuroza przyjmuje postać przewlekłą i trudną do wyleczenia.
Objawy
Objawy towarzyszące nerwicom można podzielić na trzy grupy: zaburzenia somatyczne, nieprawidłowości w zakresie funkcji poznawczych, zaburzenia emocji.
Do pierwszej grupy zalicza się m. in. bóle głowy, żołądka, serca, kręgosłupa, kołatanie serca, zawroty głowy i drżenie kończyn. Mogą występować zaburzenia wzroku i słuchu, nadwrażliwość na bodźce, porażenia narządów ruchu, nadmierne pocenie się, czerwienienie. Notuje się tu również: zaburzenia równowagi, napady drgawkowe, nieprawidłowości w funkcjonowaniu organów wewnętrznych oraz zaburzenia seksualne (m. in. zaburzenia erekcji, niemożność osiągnięcia orgazmu, przedwczesny wytrysk).
Druga grupa obejmuje: problemy z koncentracją uwagi, natręctwa ruchowe, osłabienie pamięci, myślenie natrętne.
W trzeciej grupie znajdują się: lęki, apatia, stany podwyższonego napięcia, poirytowanie, emocjonalne rozchwianie, przygnębienie, zaburzenia snu, szybkie wyczerpywanie się, permanentne poczucie znużenia, brak motywacji, wybuchowość, itp.
