| |
" Homo Sapiens "
Kto stworzył człowieka ?
Jak wyglądał pierwszy człowiek na ziemi , co mówią uczeni i archeolodzy ?
Takie pytanie często ludzie zadają dla siebie , nurtując w naszej podświadomości i w archiwach czasoprzestrzeni " Homo Sapiens " ?
Sensacyjne odkrycie archeologiczne: najstarszy ślad ludzkiej stopy
ślad · odcisk · petryfikacja · Siwa · oaza · Egipt · stopa · Zahi Hawass · Khaled Saad · Egipska Służba Starożytności
 Na pustyni na zachodzie Egiptu archeolodzy odnaleźli coś, co może być najstarszym śladem ludzkiej stopy. Jak poinformował sekretarz generalny Egipskiej Służby Starożytności (SCA) Zahi Hawass, ma on ok. 2 milionów lat. Wg niego, niewykluczone, że to najważniejsze odkrycie, jakiego dokonano na terenie kraju.
Ktoś przemierzający te obszary wiele, wiele lat temu odcisnął kontur swojej stopy w błocie. Ślad ten uległ następnie petryfikacji. Naukowcy ujrzeli go, pracując w oazie Siwa. Aby określić dokładny wiek znaleziska, naukowcy zbadają metodą datowania węglowego rośliny zachowane w tej samej skale.
Khaled Saad, szef wydziału prehistorii w SCA, uważa, że bazując na wieku skały, w której znaleziono ślad stopy, można zaryzykować stwierdzenie, że jest starszy od szkieletu człokokształtnej Lucy, odbywającej obecnie podróż po Stanach Zjednoczonych. Fragmenty jej kośćca znaleziono w 1974 roku w Etiopii. Uważa się, że "dziewczyna" żyła 3 mln lat temu.
Wykopaliska w Egipcie koncentrują się głównie na czasach faraonów, tymczasem, jak widać, kraj ten może się poszczycić jeszcze starszymi artefaktami. Poprzednie najstarsze prehistoryczne znalezisko liczyło sobie 200 tys. lat.
antropogeneza to procesy zmian ewolucyjnych prowadzące do powstania człowieka. Na podstawie kopalnych znalezisk szczątków człowieka pierwotnego ustalono, że człowiek i małpy człekokształtne miały wspólnego przodka, a ich linie rozwojowe oddzieliły się od wspólnego pnia drzewa rodowego w okresie trzeciorzędu lub jeszcze wcześniej. Liczne znaleziska paleontologiczne pozwalają na opisanie niektórych praprzodków człowieka, jednak ciągle brakuje danych dotyczących pokrewieństw między istotami przedludzkimi, a filogeneza (rozwój rodowy od powstania gatunku do wymarcia) nadal zawiera nieścisłości. Obecnie wiadomo, że małpy człekokształtne wyodrębniły się z małp wąskonosych we wczesnym oligocenie. Część antropologów uważa za grupę wyjściową w linii rozwojowej hominidów i małp człekokształtnych driopiteki, żyjące 20 mln lat temu. Znaleziska pochodzą z miocenu i pliocenu z obszarów Europy, Afryki i Azji. Te duże małpy, o dobrze rozwiniętych kłach, nie wykazywały przystosowania do dwunożności ani do brachiacji (sposób poruszania się po drzewach). Formą wyjściową driopiteków mógł być prokonsul (Proconsul) pochodzący z Afryki. Boczną linię driopiteków tworzyły gigantopiteki, największe ze znanych małp. Dawniej za najwcześniejszego hominida uważano ramapiteka, którego szczątki pochodzą sprzed 4 mln lat z Indii, obecnie uznanego za bliższego krewniaka orangutana. Kolejnym ogniwem ewolucji człowieka jest australopitek (Australopihecus), odkryty w płd. Afryce, którego szczątki pochodzą z dolnego plejstocenu. Australopiteki były dość niskiego wzrostu (ok. 1,2-1,5 m), miały stosunkowo niewielki mózg (500 cm³), mocne zęby przystosowane do rozcierania pokarmu roślinnego, a budowa miednicy wskazuje, że były formami dwunożnymi. Niektóre były masywnie zbudowane (A. robustus), inne miały drobniejszy kościec (A. africanus). Z tych ostatnich ok. 2,4 mln lat temu powstała grupa pierwszych ludzi, określanych nazwą człowiek zręczny (Homo habilis). Mieli oni podobne rozmiary ciała do australopiteków, ale większe mózgi (700 cm³). Wytwarzali narzędzia kamienne (odłupki, noże, drapaki), co pozwala ich zaliczyć do najstarszego gatunku człowieka. Niektórzy antropolodzy za pierwsze istoty praludzkie uznają jednak dopiero pitekantropy, których szczątki pochodzące ze środkowego plejstocenu odkryto w Azji, Afryce i Europie. Pierwsze szczątki pitekantropów, znalezione na Jawie, nazwano małpoludem wyprostowanym (Pithecantropus erectus). Najlepiej zachowane pochodzą z Chin i zostały opisane pod nazwą sinantropa (Sinantropus pekinensis). Dopiero liczne znaleziska czaszek z Azji, Europy i Afryki pozwoliły zaliczyć go do rodzaju Homo. H. erectus (człowiek wyprostowany) mierzył ok. 1,7 m wzrostu i miał większy mózg niż H. habilis (ok. 900 cm³). Ten gatunek praczłowieka używał ognia i wytwarzał rozmaite narzędzia. Pod koniec wymierania pitekantropów w Europie i na Bliskim Wschodzie pojawił się Homo sapiens, którego pierwsi przedstawiciele znani są pod nazwą człowieka neandertalskiego, zwanego też neandertalczykiem (Homo neanderthalensis). Wyróżniał się on dużą pojemnością mózgu (ok. 1500 cm³), był masywnie zbudowany, stosunkowo niskiego wzrostu (ok. 1,6 m), z wydatnym czołem i silnie rozwiniętymi wałami nadoczodołowymi. Neandertalczycy żyli w grupach, zamieszkiwali jaskinie, uprawiali myślistwo, posiadali umiejętność wyrobu narzędzi z kamienia, grzebali zmarłych i na miejscu pochówku kładli kwiaty. Mężczyźni żyli średnio 30 lat, a kobiety 23. Często cierpieli na reumatyzm i inne schorzenia. Wyginęli ok. 30 tys. lat temu, zastąpieni przez człowieka współczesnego H. sapiens, pochodzącego z Afryki. W epoce lodowcowej w Europie występowała rasa człowieka rozumnego - człowiek z Crô-Magnon (Homo sapiens diluvialis), charakteryzująca się wysokim wzrostem (ok. 1,8 m) i pojemnością puszki mózgowej dochodzącą do 1600 cm³. Naukowcy wciąż nie są zgodni co do tego, czy człowiek neandertalski jest formą pośrednią między pitekantropem a człowiekiem współczesnym, czy też należy uznać go za rasę lub podgatunek człowieka rozumnego, pochodzącego bezpośrednio od H. erectus. Według tej hipotezy człowiek rozumny współczesny - Homo sapiens recens - pochodzi od H. sapiens neanderthalensis.
Odkrycia w Dmanisi (Gruzja)
Pionier sprzed 1,75 miliona lat, odkryty pod ruinami średiowiecznego miasteczka Dmanisi w Gruzji, miał mały mózg, mniejszy niż ten, który - zdaniem naukowców - był potrzebny naszym przodkom, by odbyć podróż na nowy ląd. A duże kły i cienkie wały nadoczodołowe mają zbyt małpi wygląd jak na zaawansowanego hominida. Wraz z innymi skamieniałościami i narzędziami odkrytymi w tym samym stanowisku czaszka ta każe na nowo przemyśleć tyle kwestii na temat naszego rodowodu, że jednemu z naukowców wyrwało się zdanie: "Powinni ją zakopać z powrotem".
Odkryty człowiek nie przypominał zbytnio Homo erectus, wielkomózgiego hominida długo uważanego za pierwszego ludzkiego międzykontynentalnego podróżnika. Twarz czaszki z Dmanisi wskazuje na znacznie prymitywniejszy wygląd. Przypominał raczej szympansopodobnego Homo habilis, długorękiego i krótkonogiego hominida sprzed 2,4-1,6 miliona lat. Takie proporcje, zdaniem niektórych wskazują bardziej na życie na drzewach niż możliwość wypraw poza Afrykę. Miał wąskie czoło, mały nos i mózg ponad dwukrotnie mniejszy od naszego.
W pochodzących sprzed 1,8-1,7 miliona lat osadach w Dmanisi odkryto szczątki najwyżej sześciu osobników. Wydaje się, że należały do tego samego gatunku, choć ich rozmiary wahają się od olbrzymich do stosunkowo drobnych. Jeśli tak różne osobniki mogły należeć do jednego gatunku, może się okazać konieczne przerysowanie najpospoliciej przyjmowanej wersji drzewa rodowego rodzaju Homo. Może wszystkie formy późniejsze od Homo habilis należy włączyć do dwóch silnie zmiennych gatunków, Homo erectus i Homo sapiens.
Dmanisi zawsze znajdowało się na rozstajach. Prawie 1,8 miliona lat temu miejsce to leżało na półwyspie wrzynającym się między Morze Czarne a Kaspijskie, w jednym z kilki korytarzy lądowych wiodących w głąb Eurazji. Ludzie mogli wyruszyć z Afryki (i wracać do niej) wieloma falami migracyjnymi, docierając aż na Jawę co najmniej 1,6 miliona lat temu. Przed mimionem lat Homo sapiens zdążył się już rozprzestrzenić po Eurazji, zostawiając za sobą ślady w postaci kości i narzędzi.
Zmiany klimatu przyspieszyły ewolucję człowieka
Zmiany klimatu, które miały miejsce w Afryce od trzech do miliona lat temu, doprowadziły część gatunków na skraj wymarcia, część zaś, w tym przodków człowieka, zmusiły do szybszej ewolucji - piszą paleontolodzy na łamach najnowszego numeru pisma "Journal of Human Evolution".
Naukowcy pod kierunkiem Marka Maslina z University College London prowadzili badania geologiczne jezior we wschodniej Afryce. Odkryli oni, że w ciągu ostatnich trzech milionów lat utworzyły się, a następnie znikły wielkie jeziora sięgające głębokością do 300 metrów. Zaniknięciu jezior towarzyszyły okresy ekstremalnej suszy.
Zdaniem badaczy, trzy najbardziej intensywne okresy suszy, które objęły Afrykę, miały miejsce 2.5 miliona lat temu, 1.5 miliona lat temu i milion lat temu. Wtedy to pojawiły się takie gatunki, jak na przykład Homo habilis, Australopithecus afarensis i Homo erectus. "Były okresy, kiedy krajobraz przypominał prawdziwy Ogród Edenu - piękne jeziora, łagodne linie brzegowe i lasy ciągnące się wzdłuż rzek. Otwarte przestrzenie pozwalały naszym przodkom żyć bez większego wysiłku, korzystając z łatwo dostępnego pożywienia i wody - opowiada Maslin. - Nagle to się zmieniło. Krajobraz stał się suchy, temperatura w południe rosła do 45 st. Celsjusza, zabrakło wody".
Przodkowie człowieka i inne hominidy zmuszone były do przystosowania się do nowego środowiska. U ludzi rozwinął się większy mózg, co można zaobserwować, analizując skamieniałości Homo habilis i Homo erectus. Pozwoliło to przodkom człowieka tworzyć proste narzędzia. Inne hominidy, takie jak Australopithecus afarensis, przystosowały się wykształcając mocniejsze żuchwy. Dzięki temu mogły żywić się twardym pożywieniem, takim jak korzenie. "Jeśli przyjrzymy się nowym gatunkom hominidów, okazuje się, że 80 proc. z nich pojawiło się właśnie wtedy, kiedy klimat był najbardziej zmienny" - podsumowuje naukowiec.
Neandertalczycy wymarli, bo byli słabi
W czasie ostatniej epoki lodowcowej neandertalczycy najprawdopodobniej pozamarzali na śmierć. Nagłe zmiany klimatu zaskoczyły ich zupełnie nieprzygotowanych do wykonywania ciepłych okryć - czytamy w serwisie "News In Science".
Neandertalczycy zaczęli wymierać tuż przed maksimum ostatniego zlodowacenia, około 35-30 tys. lat temu. Zastąpili ich ludzie współcześni - Homo sapiens. Wiele jest teorii tłumaczących przyczyny wymarcia neandertalczyków.
Jedna z nich mówi, że ludzie współcześni przetrwali, bo byli bieglejsi w wytwarzaniu broni myśliwskiej, zyskując lepszy pokarm - i to w ilości, która jakoś pozwoliła przetrwać zimno. Tymczasem publikujący na łamach "World Archaeology" Ian Gilligan z Australian National University nie zgadza się, że rozwój broni myśliwskiej był aż tak ważnym elementem przewagi naszych przodków. Jego zdaniem neandertalczycy byli nie mniej sprawnymi myśliwymi, skoro przetrwali w Europie i Euroazji ponad 100 tys. lat. Zdaniem Australijczyka, większość narzędzi, które miałyby dać ludziom współczesnym przewagę nad neandertalczykami, była w rzeczywistości przydatna do wykonywania ciepłej odzieży.
Nasi przodkowie nauczyli się np. wytwarzać kamienne ostrza, kościane narzędzia do robienia otworów i igły. Umieli nimi ciąć i przekłuwać kawałki skór, po czym zeszywać je, tworząc wielowarstwowe okrycia noszone pod spodem oraz wierzchnie - spekuluje Gilligan. Jak podkreśla badacz, Homo sapiens byli o wiele bardziej wrażliwi na zimno niż neandertalczycy. Nasi przodkowie wynaleźli te narzędzia już 90 tys. lat temu, by jakoś radzić sobie w chłodniejszych częściach Afryki na długo przed najzimniejszym momentem epoki lodowcowej. Dzięki temu wstępnie przystosowali się i nie doznali szoku w chwili nadejścia maksimum glacjalnego - zwraca uwagę Gilligan.
Tymczasem neandertalczycy byli fizycznie odporniejsi na ziąb. Nie było im źle do chwili, dopóki epokę lodowcową udawało się znosić, chroniąc się jednowarstwowymi kawałkami zwierzęcych skór. Taka sytuacja nie stwarzała wśród neandertalczyków presji w kierunku poszukiwania nowych rozwiązań związanych z ochroną przed chłodem - mówi Gilligan. Szokiem okazało się dopiero nadejście najzimniejszego okresu epoki lodowcowej. Gilligan powołuje się na badania klimatologów, według których, kiedy zbliżało się maksimum zlodowacenia, na świecie szybko po sobie następowały niezwykle gwałtowne i wysokie wahnięcia temperatur.
Temperatura potrafiła "błyskawicznie" spaść o ponad 10 st. C, po czym znów się podnieść, aby spaść ponownie i na długo - opowiada Gilligan. Jego zdaniem neandertalczycy nie byli w stanie przystosować swojej "odzieży" do tak gwałtownych zmian klimatu. I choć pewne są dowody na to, że część tych istot, np. żyjących na terenie współczesnej Francji, zaczęła wynajdować narzędzia do szycia - nie wystarczyło to, by ocalał gatunek.
Neandertalczyk był kanibalem
Pan Bóg powiedział o sobie "Jestem Który Jestem". Jest więc jedyną istotą , która swego istnienia nie zawdzięcza nikomu.
.Jest Duchem nieskończenie doskonałym, który posiada, wszystkie doskonałości w stopniu najwyższym.
· Bóg jest Stwórcą nieba i ziemi.
· Bóg jest Ojcem, od którego każdy z nas otrzymał duszę nieśmiertelną.
Kanibalizm
Najczęściej spotykane wśród ludów prymitywnych, rytualne zabijanie ludzi i spożywanie części ich ciała.
neandertalczyk · kanibalizm · El Sidrón · jaskinia · paleobiolodzy · zęby · szkliwo
Neandertalka
Muzeum w Neanderthalu
licencja: Creative Commons
Paleobiolodzy badali próbki pobrane z 8 szkieletów neandertalczyków sprzed 43 tys. lat. Od 2000 roku odkopywano je w jaskini w El Sidrón. Ich studium rzuca nieco światła na styl życia, jaki prowadziły te istoty przed przybyciem do Europy człowieka współczesnego. Naukowcy odkryli ślady ugryzień, a także rozłupane kości. To silne dowody, które sugerują, że ci neandertalczycy zostali zjedzeni — tłumaczy Antonio Rosas z Narodowego Muzeum Nauk Naturalnych w Madrycie. Długie kości i czaszki były połamane, by można się było dostać do ich odżywczej zawartości — szpiku kostnego. Rosas uważa, że szczątki z innych części Europy także potwierdzają występowanie kanibalizmu. Można powiedzieć, że taka praktyka była powszechna wśród neandertalczyków.
Odkopane zęby potwierdzają występowanie okresów głodu lub niedożywienia, zwłaszcza podczas ważnych życiowych przemian, takich jak dojrzewanie czy karmienie piersią. Zęby rosną w wyniku dodawania kolejnych warstw na powierzchni szkliwa. Kiedy jednak zaczynają się pojawiać zakłócenia, nowe szkliwo "rośnie" wolniej albo proces ulega całkowitemu zahamowaniu. Siły zewnętrzne, np. klimat lub choroby, również wpływają na wzrost zębów. Tak więc surowe w większości przypadków zimy, w połączeniu z pojawiającymi się w życiu jednostki trudnościami fizjologicznymi, mogą wyjaśnić nasze odkrycie — podsumowuje Rosas.
Jego zespół odnotował ponadto, że neandertalczycy z południa mieli szersze i bardziej spłaszczone twarze od swoich pobratymców z północy. Dokładnie nie wiadomo, dlaczego doszło do wykształcenia różnic w wyglądzie, ale Rosas uważa, że to adaptacja do warunków klimatycznych. Populacje z północy mogły mieć np. dłuższe nosy, aby lepiej podgrzewać wdychane powietrze.
Ewolucja lub wyginięcie
Dziecko neandertalczyka zrekonstruowane na podstawie pozostałości z Gibraltaru przez Instytut Antropologii Uniwersytetu w
Neandertalczycy są wśród nas
"Jeden z naukowców pokazał mi zdjęcie amerykańskiego boksera. Miał wszystkie cechy neandertalczyka. Tacy ludzie są wśród nas. To rasa człowieka, kiedyś może bardziej rozpowszechniona, ale wciąż istniejąca."
To cytat z głośnego wywodu na temat ewolucj, wygłoszonego przez znanego (skądinąd) naukowca - dendrologa-genetyka - Macieja Giertycha.
I chyba ma rację.
Ponieważ archeologia i paleontologia zawsze leżały w kręgu moich zainteresowań zagrzebałem się w poszukiwaniach i...
Przedstawiam jedyny dowód jaki udało mi się znaleźć na potwierdzenie tej jakże śmiałej i kontrowersyjnej tezy
czaszka neandertalczyka i człowieka współczesnego (z Cro Magnon).
(prawda, że kogoś nam przypominają?)
Opublikował/a migg w dniu listopad 16, 2006
 Nature i Science publikują wieści z frontu rozszyfrowywania genomu Neandertalczyka. Dwie grupy naukowców zsekwencjonowały ponad milion par zasad DNA neandertalczyka. Dla porównania ludzki genom ma ponad trzy miliardy par zasad, czyli to dopiero początek. Nowopoznane sekwencje to genom jądrowy. DNA mitochondrialne zostało poznane już wcześniej. Svante Pääbo - szef jednego z zespołów - planuje zakończyć sekwencjonowanie całego genomu neandertalczyka w ciągu dwóch lat.
Zgodnie z przewidywaniami genomy człowieka i neandertalczyka są w 99,5% identyczne (człowieka i szympansa - w 98%). Ekipa Rubina ocenia, że nasz ostatni wspólny przodek żył około 700 tys. lat temu, natomiast ekipa Pääbo sugeruje, że było to między 465 a 569 tys. lat temu. Ta druga grupa szacuje również, że populacja, z której wywodzą się zarowno ludzie współcześni, jak i neandertalczycy, liczyła około 3000 osobników.
Zespół Rubina nie znalazł śladów, które mogłyby sugerować, że ludzie współcześni krzyżowali się z neandertalczykami, ale zespół Pääbo twierdzi, że ich dane sugerują przepływ genów między tymi populacjami, i to raczej od ludzi do neandertalczyków. Dodaje również, że bardziej prawdopodobne jest, że dzieci miały neandertalskie kobiety i ludzcy mężczyźni, niż na odwrót.
Grupie Pääbo udało się znaleźć fragmenty genów odpowiedzialnych za kolor skóry i włosów, ale niestety nie te, z których dałoby się rozpoznać, jak neandertalczycy wyglądali. Chcą też zająć się szukaniem odpowiednika ludzkiego genu FOXP2 - tego, którego mutacja powoduje niemożność opanowania niektórych zasad gramatyki oraz MCPH1.
Pomimo kłopotów z uzyskaniem niezniszczonego DNA i problemów związanych z zanieczyszczeniem próbek współczesnym DNA paleogenomika rozwija się coraz szybciej. Dokonano postępów w sekwencjonowaniu genomu mamuta. Jego DNA mitochondrialne pomogło w odtworzeniu drzewa rodowego tych zwierzaków, a na podstawie genomu jądrowego ustalono między innymi, że nie wszystkie mamuty były tego samego koloru. Ciekawe, jakie jeszcze wymarłe stworzenia uda się zsekwencjonować.
Zmiany klimatu przyspieszyły ewolucję człowieka
Zmiany klimatu, które miały miejsce w Afryce od trzech do miliona lat temu, doprowadziły część gatunków na skraj wymarcia, część zaś, w tym przodków człowieka, zmusiły do szybszej ewolucji - piszą paleontolodzy na łamach najnowszego numeru pisma "Journal of Human Evolution".
Naukowcy pod kierunkiem Marka Maslina z University College London prowadzili badania geologiczne jezior we wschodniej Afryce. Odkryli oni, że w ciągu ostatnich trzech milionów lat utworzyły się, a następnie znikły wielkie jeziora sięgające głębokością do 300 metrów. Zaniknięciu jezior towarzyszyły okresy ekstremalnej suszy.
Zdaniem badaczy, trzy najbardziej intensywne okresy suszy, które objęły Afrykę, miały miejsce 2.5 miliona lat temu, 1.5 miliona lat temu i milion lat temu. Wtedy to pojawiły się takie gatunki, jak na przykład Homo habilis, Australopithecus afarensis i Homo erectus. "Były okresy, kiedy krajobraz przypominał prawdziwy Ogród Edenu - piękne jeziora, łagodne linie brzegowe i lasy ciągnące się wzdłuż rzek. Otwarte przestrzenie pozwalały naszym przodkom żyć bez większego wysiłku, korzystając z łatwo dostępnego pożywienia i wody - opowiada Maslin. - Nagle to się zmieniło. Krajobraz stał się suchy, temperatura w południe rosła do 45 st. Celsjusza, zabrakło wody".
Przodkowie człowieka i inne hominidy zmuszone były do przystosowania się do nowego środowiska. U ludzi rozwinął się większy mózg, co można zaobserwować, analizując skamieniałości Homo habilis i Homo erectus. Pozwoliło to przodkom człowieka tworzyć proste narzędzia. Inne hominidy, takie jak Australopithecus afarensis, przystosowały się wykształcając mocniejsze żuchwy. Dzięki temu mogły żywić się twardym pożywieniem, takim jak korzenie. "Jeśli przyjrzymy się nowym gatunkom hominidów, okazuje się, że 80 proc. z nich pojawiło się właśnie wtedy, kiedy klimat był najbardziej zmienny" - podsumowuje naukowiec.
Kto stworzył ten świat człowieka ?
Tajemnica Bożego Narodzenia
Pytania i odpowiedzi dotyczące wiary
PAN BÓG
Opowiadania o narodzeniu Chrystusa są niewyczerpanie bogate. Przez całe życie nasza wiara odnajduje w nich impulsy, które ją ożywiają i skłaniają do nawrócenia tak, by stawała się coraz bardziej wiarą w Boga Ewangelii. Chrześcijanin odkrywa w tych opowiadaniach swego Boga, a zarazem odkrywa siebie i prawdę o swym własnym sercu.
Boże Narodzenie wprowadza nas w paradoksy, których pełna jest Ewangelia od początku do końca: nieogarniony Bóg staje się obecny w małym dziecku, Bóg Wszechmocny jest obecny w słabości nowonarodzonego niemowlęcia, Słowo staje się płaczem dziecka. Czy zostało to już wystarczająco mocno podkreślone, jak bardzo te właśnie opowidania pozostają w zgodzie z całym życiem Jezusa? Niektórzy niesłusznie odsunęli je na bok, jakby były pozostałościami jakiejś religii za bardzo bazującej na cudownościach. Czyżby przeszkadzało nam pojawienie się gwiazdy? Musimy patrzeć tam, gdzie nas ona prowadzi – do nagiego niemowlęcia w żłobie. Ponad wszystko winniśmy dostrzec, co świętujemy: Boga, który ukazuje samego siebie nie z pomocą siły i przemocy, lecz jako istotę całkowicie bezbronną i wydaną w ręce ludzi.
W Boże Narodzenie miejmy również odwagę wsłuchać się w słowo Jezusa: „Ktokolwiek widzi mnie, widzi Ojca.” [Jan 14,9] W rezultacie, strach przed Bogiem, strach, który tak niepostrzeżenie wszędzie się wkrada, nie ma już więcej podstaw do istnienia. Święty Piotr Chrysologus pisze, że Bóg stał się dzieckiem, byśmy przestali się Go bać.
Wielu współczesnych świętemu Piotrowi, zarówno Żydów, jak i Greków, mogło napisać: „Na początku było Słowo…” Tylko Jan, chrześcijanin, który dotknął własnymi rękoma Słowa Życia, mógł napisać: „A Słowo ciałem się stało.” Poprzez „ciało” rozumiemy także słabości, ograniczenia i śmiertelną naturę. Oto skandal wiary chrześcijańskiej. Skandal, który nie ogranicza się wyłącznie do narodzin Chrystusa, nawet nie tylko do Jego ziemskiego istnienia, ale nadal trwa. Stąd święty Augustyn czerpie zrozumienie sakramentów.
Słowo nabrało ciała, stało się ciałem. [Jan 1,14] I tak Bóg został włączony w proces stawania się. On nie jest niezmienny, jak wyobrażają to sobie filozofowie. Jego transcendentna istota nie przejawia się w pozostawaniu na uboczu, z daleka od istnień ludzkich. Transcendentna natura Boga z Biblii ma przenikać ludzką historię i wnosić do niej coś nowego. Tam, gdzie wszystko było stare, zużyte, całkowicie wyczerpane i bez przyszłości, Słowo przyniosło świeżość, nowość, siłę życia lub to, co chrześcijanie nazywają po prostu przebaczeniem. Dlatego, kiedy Jan pisze „Słowo stało się ciałem”, wraz z konotacją słabości, ograniczoności, które już zostały wskazane, nie mówi: „widzieliśmy jego nędzę”, lecz „widzieliśmy jego chwałę”. Głębokim pięknem, które Jan nazywa „chwałą”, promienieje Chrystus wcielony. W sposobie, w jaki zamieszkał pośród świata, akceptując ludzkie ograniczenia, w całkowitym oddaniu się w ręce Ojca, w przyjęciu swego istnienia dzień po dniu, rozbłyska chwała. Objawia się oblicze Boga.
Mateusz mówi nam mniej więcej to samo, kiedy podaje długą genealogię Jezusa. Czytelnik wnioskuje, że historia, w którą wszedł Jezus, jest złożona i daleka od perfekcji. Kim jest Bóg, który nie obawia się zaangażowania w historię ludzkiego życia, w całą jej zawiłość, nawet ciemności? On jest Bogiem Narodzenia, Krzyża, Zmartwychwstania, ale również sakramentów. Poprzez Eucharystię wchodzi On nawet w nasze ciało, jak ośmiela się pisać święty Grzegorz z Nyssy.
Chrześcijanie będą potrzebowali długiego czasu, żeby w pełni wyciągnąć wnioski z poważnego potraktowania tej historii. A nie jest nawet pewne, czy ten proces został już ukończony.
Dlaczego czujemy się poruszeni opisami Narodzenia? Kiedy je czytamy, coś w nas rezonuje, jakby jakieś wezwanie, by wydobyć się z zaskorupienia, by zrzucić nasze uzbrojenia i wyzbyć się samozadowolenia. Nasze serca zostały stworzone, by ufać. Błogosławiony Charles de Foucauld wyraża to w swojej pamiętnej modlitwie: „Mój Ojcze, zdaję się na Ciebie… ponieważ jest to dla mnie konieczność miłości oddać siebie, oddać się całkowicie w Twoje ręce, z nieskończonym zaufaniem, bo Ty jesteś moim Ojcem.”
Bardzo często serce otwiera się tylko w obecności kogoś bardziej pokornego niż my sami. Nie zapominajmy: to Ktoś Całkowicie Inny leży w żłobie. Ale to dziecko nie pozwala nam myśleć o transcendencji jako o dystansie lub zagrożeniu. Kiedy się przed Nim otworzymy, nie stracimy swojej wolności. On sprawi, że nasze życie będzie „współtworzeniem”. Tak, to Dziecko to Emmanuel, „Bóg z nami.”
1) Kim jest Bóg (istota Boga)?
· Pan Bóg powiedział o sobie "Jestem Który Jestem". Jest więc jedyną istotą , która swego istnienia nie zawdzięcza nikomu.
· Jest Duchem nieskończenie doskonałym, który posiada, wszystkie doskonałości w stopniu najwyższym.
· Bóg jest Stwórcą nieba i ziemi.
· Bóg jest Ojcem, od którego każdy z nas otrzymał duszę nieśmiertelną.
2) Co oznacza imię Boga "Jahwe"?
Imię Boga: Jahwe - Ja jestem wyraża doskonałość, pełnię Bożego istnienia. Można powiedzieć, że tak naprawdę i w pełni istnieje tylko Bóg. Wszystko inne istnieje tylko w jakimś stopniu, jest ograniczone czasem, miejscem, swoimi wymiarami. Bóg istnieje ponad wszelkimi ograniczeniami. On zawsze był, jest i będzie. W każdej chwili jest wszędzie obecny. Posiada wszelkie możliwe doskonałości. Stąd mówimy np., że Bóg jest: wieczny, wszechmocny, niezmienny, święty.
JEZUS CHRYSTUS
3) Kim jest Jezus Chrystus?
Jezus Chrystus jest Synem Bożym, który stał się człowiekiem, umarł na krzyżu i zmartwychwstał dla naszego zbawienia.
4) Życie Jezusa z Nazaretu.
Ojczyzną Jezusa była Palestyna, która za Jego czasów znajdowała się pod panowaniem cesarza rzymskiego Oktawiana Augusta. Rządził w niej król Herod Wielki. Jezus narodził się pod koniec jego życia. Matką Jezusa była Maryja poślubiona Józefowi z rodu Dawida. Józef był z zawodu cieślą. Jezus należał do wybranego narodu i choć był Synem Bożym podlegał przepisom prawa Mojżeszowego. Wzrastał i wychowywał się w mieście Nazaret. Prowadził życie ludzi ubogich. W Nazarecie miał krewnych, których według zwyczajów żydowskich Ewangelia nazywa "braćmi i siostrami". Za rządów cesarza Tyberiusza, gdy Poncjusz Piłat był namiestnikiem Judei, zaczął nauczać łudzi. Miał wtedy około 30 lat. Jak wielu innych wędrownych nauczycieli nauczał w całej Palestynie. Głosił, że nadeszło Królestwo Boże i że przyszedł zbawić ludzi. Swoją naukę popierał cudami. Gromadził wkoło siebie uczniów, a z nich wybrał dwunastu, zwanych apostołami. Po jakimś czasie, nie dłuższym niż trzy lata od rozpoczęcia nauczania został Jezus wydany przez arcykapłanów Annasza i Kajfasza Piłatowi, który Go skazał na śmierć krzyżową. Umarł na krzyżu, ciało Jego złożono w grobie. Trzeciego dnia zmartwychwstał i ukazał się kilkakrotnie apostołom i innym uczniom. Wreszcie odszedł do Ojca, poleciwszy wpierw uczniom, aby głosili Jego naukę wszystkim narodom.
DUCH ŚWIĘTY
5) Kim jest Duch Święty?
Duch Święty jest to trzecia Osoba Boska, która pochodzi od Ojca i Syna. Jest Im równy.
6) Kiedy ukazał się Duch Święty?
Duch Święty ukazał się po raz pierwszy w czasie chrztu Jezusa nad rzeką Jordan.
7) Kiedy Duch Święty zstąpił na Apostołów?
Duch Święty zstąpił na Apostołów pięćdziesiątego dnia po Zmartwychwstaniu Chrystusa.
8) Co uczynił Duch Święty gdy zstąpił na Apostołów?
Duch Święty zstępując na Apostołów w postaci ognistych języków, oświecił ich umysły, aby lepiej poznali naukę objawioną przez Jezusa Chrystusa, wzmocnił wolę i zapalił serca, aby głosili ją wszystkim ludziom. W tym celu udzielił im też darów mówienia rozmaitymi językami. (Dz 2,1-4).
9) Działalność Ducha Świętego w naszych czasach.
Duch Święty sprawia, że Kościół objawioną naukę Jezusa Chrystusa nieomylnie przechowuje i ogłasza. Duch Święty przebywa także w duszach ludzi sprawiedliwych. Uświęca nas łaską uświęcającą, pomaga nam łaską uczynkową na drodze do nieba i udziela nam Swych darów. Nazywamy Go - Uświęcicielem.
NAJŚWIĘTSZA MARYJA PANNA
10) Kim jest Najświętsza Maryja Panna?
Najświętsza Maryja Panna jest Matką Bożą, bo urodziła i wychowała Syna Bożego. Czcimy Ją jako Bogarodzicę.
11) Dlaczego Najświętszą Maryję Pannę nazywamy Niepokalanie Poczętą?
Najświętszą Maryję Pannę nazywamy Niepokalanie Poczętą dlatego, że od pierwszej chwili swego życia była pełna łaski, wolna od grzechu pierworodnego (dogmat Niepokalanego Poczęcia ogłosił papież Pius IX dnia 8.XII 1854 r.; uroczystość obchodzimy 8.XII).
12) Dlaczego Najświętszą Maryję Pannę nazywamy Wniebowziętą?
Najświętszą Maryję Pannę nazywamy Wniebowziętą, ponieważ Bóg zabrał Ją z ciałem i duszą do nieba (dogmat o Wniebowzięciu Matki Bożej ogłosił papież Pius XII dnia l.XI.1950 r.; uroczystość obchodzimy 15.VIII).
13) Kiedy Matka Boża została ogłoszona Królowa Polski?
Król Jan Kazimierz w czasie najazdu szwedzkiego w 1656 r. w katedrze lwowskiej złożył śluby, w których ogłosił Matkę Bożą Patronką i Królową Polski. W roku 1956 zostały odnowione śluby Jasnogórskie, a w 1920 r. papież Benedykt XV ustanowił dzień 3.V. jako święto Królowej Polski.
14) Dlaczego Maryję nazywamy Matką Kościoła?
Maryję nazywamy Matką Kościoła, ponieważ jest Ona dla wszystkich ludzi Matką duchową głównie z tytułu Jej zgody na Wcielenie Syna Bożego. Na prośbę biskupów całego świata, a szczególnie biskupów polskich papież Paweł VI na zakończenie III sesji Soboru Watykańskiego ogłosił Maryję Matką Kościoła.
OBJAWIENIE
15) Co to jest Objawienie Boże?
Niewidzialny Bóg zwraca się do ludzi objawiając Siebie przez słowa i czyny, ujawniając postanowienia swej woli zarówno te, które mogą być poznane naturalnie. Najgłębsza prawda o Bogu i zbawieniu człowieka objawia się przez Osobę Jezusa Chrystusa ("Kto mnie zobaczył, zobaczył także i Ojca. Ja jestem w Ojcu, a Ojciec we mnie").
16) Co to jest Pismo Święte?
To zbiór ksiąg napisanych przez ludzi pod natchnieniem Ducha Świętego, a przez Kościół katolicki uznane za Słowo Boże.
17) Co to znaczy, że Pismo Święte jest natchnione?
Bóg udzielił autorom Pisma Świętego pomocy, aby spisali to, co sam Bóg chciał przekazać ludziom dla ich zbawienia.
18) Z ilu ksiąg składa się Pismo Święte?
Pismo Święte zawiera 73 księgi natchnione. Stary Testament - 46 ksiąg. Nowy Testament - 27 ksiąg.
GRZECH
19) Co to jest grzech?
Grzech jest to świadome i dobrowolne przekroczenie przykazań Bożych lub kościelnych.
20) Co nazywamy grzechem pierworodnym?Pierwsze nieposłuszeństwo ludzi wobec Boga nazywamy grzechem pierworodnym. Dosięga on każdego człowieka i jest dziedziczny.
21) Co to jest grzech ciężki?
Grzech ciężki czyli śmiertelny jest to świadome i dobrowolne przekroczenie przykazań Bożych lub kościelnych w rzeczy ważnej.
22) Co to jest grzech powszedni?
Grzech powszedni jest to świadome i dobrowolne przekroczenie przykazań Bożych lub kościelnych w rzeczy mało ważnej lub przy zmniejszonej świadomości.
23) Jakie są skutki grzechu śmiertelnego i powszedniego?
Grzech śmiertelny pozbawia człowieka łaski uświęcającej, prawa do nieba, ściąga na człowieka karę doczesną i wieczną. Grzech powszedni zmniejsza miłość do Pana Boga, czyni człowieka skłonniejszym do grzechu śmiertelnego i ściąga na człowieka karę doczesną.
24) Co to jest kara wieczna?
Kara wieczna jest to cierpienie bez końca za grzechy w piekle.
25) Co to jest kara doczesna?
Kara doczesna jest to cierpienie na ziemi lub w czyśćcu za popełnione grzechy.
26) Co to jest nałóg?
Nałóg jest to upodobanie i przyzwyczajenie do złego, które powstaje w nas, gdy często popełniamy ten sam grzech.
SAKRAMENTY ŚW.
27) Co to są sakramenty święte?
Sakramenty są to znaki widzialne łaski Bożej, które ustanowił Chrystus i przez nie daje On nam łaskę Bożą.
28) Podział sakramentów świętych.
Sakramenty św. dzielimy na:
· Sakramenty, które można przyjąć raz w życiu (Chrzest, Bierzmowanie, Kapłaństwo) i takie, które można przyjąć wiele razy (Eucharystia, Pokuta, Namaszczenie chorych, Małżeństwo).
· Sakramenty, które można przyjąć tylko w stanie łaski uświęcającej (Bierzmowanie, Eucharystia, Namaszczenie chorych, Kapłaństwo, Małżeństwo) i takie, które przyjmuje się dla zgładzenia grzechów (Chrzest i Pokuta).
29) Czego Chrystus udziela w sakramentach św.?
Chrystus w Sakramentach św. daje nam łaskę uświęcającą i uczynkową.
30) Kto ustanowił Sakramenty św.?
Sakramenty św. ustanowił Chrystus.
CHRZEST
31) Co to jest Chrzest?
Chrzest, jest to Sakrament, przez który Jezus gładzi nam grzech pierworodny oraz wszystkie grzechy przed chrztem popełnione, daje nam życie Boże, czyni nas dziećmi Bożymi i członkami Kościoła Bożego.
32) Jakimi słowami ustanowił Pan Jezus Sakrament Chrztu św.?
Pan Jezus ustanowił Sakrament Chrztu św. po Zmartwychwstaniu słowami: "Idźcie i nauczajcie wszystkie narody chrzcząc je w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego" (Mt 28,19). Sakramentu chrztu św. udziela kapłan lub diakon, w nagłym wypadku gdy nie ma kapłana, każdy człowiek, a nawet niechrześcijanin, byleby ten działał w Imieniu Kościoła.
33) Jak w nagłym wypadku ochrzcić dziecko?
Sakramentu Chrztu św. udziela się przez polanie wodą głowy dziecka wymawiając równocześnie słowa: "N. ja ciebie chrzczę w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego".
34) Co należy uczynić po dokonaniu chrztu?
Dziecko ochrzczone w obliczu śmierci lub niebezpieczeństwa należy przynieść do kościoła w celu uroczystego uzupełnienia ceremonii chrztu.
35) Dlaczego Chrzest jest pierwszym i najważniejszym Sakramentem?
Chrzest jest pierwszym i najważniejszym Sakramentem, ponieważ otwiera nam drogę do przyjmowania następnych Sakramentów, daje nam życie Boże i włącza nas w społeczność Kościoła.
36) Jaką rolę spełniają rodzice chrzestni w czasie chrztu i po chrzcie?
W czasie chrztu rodzice chrzestni w imieniu dziecka wyznają wiarę. Po chrzcie św. mają obowiązek pomagać wychowywać dziecko w wierze i wierności przykazaniom.
BIERZMOWANIE
37) Kto ustanowił Sakrament Bierzmowania?
Sakrament Bierzmowania ustanowił Chrystus, ponieważ już Apostołowie udzielali go, czego na pewno nie czynili z własnej inicjatywy, lecz z rozkazu Chrystusa, a także za ich przykładem czynili to biskupi w pierwszych latach istnienia Kościoła.
38) Kto udziela Sakramentu Bierzmowania (kto jest szafarzem)?
Z reguły szafarzem jest Biskup, a w szczególnych wypadkach kapłan przez niego delegowany.
39) Co to jest Bierzmowanie?
Bierzmowanie to Sakrament, w którym Duch Święty umacnia chrześcijanina, aby mężnie wyznawał swoją wiarę, bronił i według niej żył.
40) Która Osoba Boża szczególnie działa w Sakramencie Bierzmowania?
W Sakramencie Bierzmowania działa szczególnie Duch Święty, który daje człowiekowi pełnię darów, aby przez to doskonalej zjednoczyć człowieka z Chrystusem i upodobnić do Chrystusa.
41) Co wyrażamy przez słowo WIERZĘ?
Wierzę, to:
· uznaję istnienie Boga;
· słucham Jego słów, nauki, która zawarta jest w Piśmie św. i Tradycji Apostolskiej;
· stosuję ją w życiu zachowując przykazania;
· apostołuję przez pomoc innym, by szli drogą wiary.
42) W co wierzymy?
Wierzymy w Boga Ojca Wszechmogącego Stworzyciela nieba i ziemi i w Jezusa Chrystusa, Jego Syna Jedynego i Ducha Świętego…
43) Co to znaczy: "mężnie wyznawać wiarę"?
Słowa te oznaczają wyznawanie wiary odważnie, śmiało, w każdej sytuacji i miejscu, przyznawanie się do swojej wiary, nawet gdyby za to groziło człowiekowi prześladowanie.
44) Jak nazywają się ludzie, którzy za wiarę oddali życie?
Ci, którzy oddali życie za wiarę nazywani są męczennikami. Do ich grona zaliczymy: Apostołów z wyjątkiem św. Jana, św. Szczepana, św. Agatę, św. Wojciecha, św. Stanisława Biskupa, św. Andrzeja Boboli, św. Maksymiliana Kolbe i wielu innych.
45) W jaki sposób chrześcijanin winien bronić swojej wiary?
Chrześcijanin broni wiary, gdy:
· broni i troszczy się o świątynie, kaplice, krzyże i o to wszystko, co Bogu jest poświęcone;
· broni ludzi prześladowanych za swoje przekonania religijne;
· prostuje i wyjaśnia prawdy wiary tym, którzy ją znają niedokładnie;
· prowadzi życie godne wyznawcy Chrystusa.
46) Kto może przyjąć Sakrament Bierzmowania?
Sakrament Bierzmowania może przyjąć każdy człowiek ochrzczony i tylko raz w życiu. Aby godnie przyjąć Sakrament Bierzmowania należy być w stanie łaski uświęcającej, należy być człowiekiem wierzącym i praktykującym oraz pragnąć przyjąć i rozwijać dary płynące z tego Sakramentu.
47) Dlaczego przy Sakramencie Bierzmowania otrzymujemy nowe imię?
Zgodnie z pradawnym zwyczajem, przyjmując Sakrament Bierzmowania obieramy sobie nowe imię spośród świętych, by nowy Patron był dla nas wzorem i orędownikiem u Boga.
48) Kto może być świadkiem Bierzmowania?
Świadkiem może być człowiek bierzmowany, prowadzący życie zgodne z wiarą.
49) Co czyni świadek w czasie Bierzmowania?
Dobrze jest jeśli świadkami przy bierzmowaniu są rodzice chrzestni. Kiedy Biskup namaszcza czoło przyjmującego bierzmowanie - świadek kładzie prawą rękę na prawym ramieniu bierzmowanego na znak, że będzie go wspierał w życiu radą i pomocą. Będzie świadkiem nie tylko przyjętego sakramentu, ale również świadectwem życia chrześcijańskiego, zachęcać będzie bierzmowanego do pójścia w jego ślady.
50) Kiedy chrześcijanin otrzymuje w pełni umiejętność i moc Ducha Świętego?
Chrześcijanin umiejętność i moc Ducha Świętego otrzymuje w pełni w Sakramencie Bierzmowania, gdy Biskup wkłada ręce, namaszcza go Krzyżem św. wypowiadając równocześnie słowa: "Przyjmij znamię daru Ducha Świętego".
51) Jaka powinna być odpowiedź bierzmowanego na słowa biskupa?
Bierzmowany odpowiada "Amen" na potwierdzenie, że będzie strzegł i rozwijał dar Ducha Świętego.
52) Co sprawia Duch Święty przez Sakrament Bierzmowania?
Duch Święty przez Sakrament Bierzmowania:
· pomnaża i umacnia życie Boże chrześcijanina,
· mocniej go jednoczy z Chrystusem i ludem Bożym,
· udziela mu nadprzyrodzonej mocy do odważnego wyznawania wiary i szerzenia jej słowem i czynem czyli do apostolstwa,
· udziela mu swoich darów.
53) Jakie są dary Ducha Świętego?
Wylicza się siedem darów Ducha Świętego. Uzdalniają nas do:
· mądrości - wydawania trafnych sądów o Bogu i świecie;
· rozumu - łatwego przyjmowania natchnień Ducha Św.;
· umiejętności - właściwego oceniania spraw ziemskich;
· rady - właściwego rozwiązywania trudności życiowych;
· męstwa - ponoszenia ofiar dla Boga i walki z szatanem;
· pobożności - radosnej czci naszego Ojca;
· Bojaźni Bożej - walki z grzechami, które zasmucają naszego Ojca.
54) Jakie zadania otrzymuje chrześcijanin w Sakramencie Bierzmowania ?
W Sakramencie Bierzmowania chrześcijanin otrzymuje zadania:
Świadczyć o Chrystusie (czyli apostołować) - mężnie wyznawać wiarę, bronić jej i według niej żyć.
W jaki sposób chrześcijanin może apostołować?
Chrześcijanin może apostołować przez przykład własnego życia, przez modlitwę, pouczające słowo, czynienie dobra, a także przez cierpienie i ofiarę.
EUCHARYSTIA
55) Co to jest Eucharystia?
Eucharystia jest to prawdziwe Ciało i prawdziwa Krew Pana Jezusa pod postacią chleba i wina.
56) Kiedy Pan Jezus ustanowił Najświętszy Sakrament?
Najświętszy Sakrament Pan Jezus ustanowił w Wielki Czwartek, w wieczerniku, na Ostatniej Wieczerzy słowami: "Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje. Pijcie z niego wszyscy, bo to, jest moja Krew Przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów." (Mt 28, 26-29).
57) Co to jest Msza św.?
Msza św. Jest to ofiara Nowego Testamentu, w której Pan Jezus uobecnia w sposób niekrwawy swoją ofiarę złożoną Bogu na krzyżu. Msza św. jest to ofiara Chrystusa i Kościoła, w której pod postaciami chleba i wina uobecnia się śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
58) W jaki sposób Chrystus jest obecny we Mszy św.?
Chrystus we Mszy św. jest obecny:
· pod postaciami chleba i wina w Najświętszym Sakramencie,
· w Słowie Bożym,
· w osobie celebrującego kapłana,
· w zgromadzonym ludzie Bożym.
59) Co wierni składają Bogu we Mszy św.?
Wierni we Mszy św. składają Bogu w ofierze Chrystusa: a z Nim samych siebie.
60) Wymień części Mszy Św.
Liturgia Słowa - jest głoszone i wyjaśniane Słowo Boże.
Liturgia Eucharystyczna - dokonuje się przemiana chleba i wina.
POKUTA
61) Co to jest sakrament pokuty?
Pokuta jest to sakrament, w którym Pan Jezus przez kapłana odpuszcza człowiekowi grzechy po popełnione chrzcie św..
62) Kiedy i jakimi słowami Pan Jezus ustanowił sakrament pokuty?
Pokutę Chrystus ustanowił w dniu zmartwychwstania słowami: "Weźcie Ducha Świętego, którym grzechy odpuścicie, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane".
63) Jak nazywamy żal za grzechy wzbudzony nie z lęku, lecz z miłości do Boga?
Żalem doskonałym.
64) Co to jest sumienie?
Sumienie jest zdolnością, która pozwala nam odróżnić dobre czyny od złych, pobudza nas do pełnienia dobra, a powstrzymuje od czynienia zła i jest naszym sędzią. Sumienie pozwala nam wziąć odpowiedzialność za dokonane czyny. (Por. KKK 1781)
65) Dlaczego wyznajemy grzechy?
Grzechy wyznajemy na spowiedzi, aby otrzymać rozgrzeszenie.
66) Kiedy spowiedź jest nieważna?
Spowiedź jest wtedy nieważna, gdy zataimy grzech ciężki. Taka spowiedź nazywa się spowiedzią świętokradzką.
67) Co to jest: niebo, piekło, czyściec?
a) Ci, którzy umierają w łasce i przyjaźni z Bogiem oraz są doskonale oczyszczeni, żyją na zawsze z Chrystusem. Są na zawsze podobni do Boga, ponieważ widzą Go "takim, jakim jest" (1J 3,2), twarzą w twarz. To doskonałe życie z Trójcą Świętą, ta komunia życia i miłości z Nią, z Dziewicą Maryją; aniołami i wszystkimi świętymi, jest nazywane "niebem".
Niebo jest celem ostatecznym i spełnieniem najgłębszych dążeń człowieka, stanem najwyższego i ostatecznego szczęścia. (Por. KKK 1023, 1024).
b) Umrzeć w grzechu śmiertelnym, nie żałując za niego i nie przyjmując miłosiernej miłości Boga, oznacza pozostać z wolnego wyboru na zawsze oddzielonym od Niego. Ten stan ostatecznego samo wykluczenia z jedności z Bogiem i świętymi określa się słowem "piekło".
Nauczanie Kościoła stwierdza istnienie piekła i jego wieczność.
c) Ci, którzy umierają w łasce i przyjaźni z Bogiem, ale nie są jeszcze całkowicie oczyszczeni, chociaż są już pewni swego wiecznego zbawienia, przechodzą po śmierci oczyszczenie, by uzyskać świętość konieczną do wejścia do radości nieba. To końcowe oczyszczenie wybranych, które jest czymś całkowicie innym niż kara potępionych. Kościół nazywa "czyśćcem". (Por. KKK 1030, 1031),
NAMASZCZENIE CHORYCH
68) Co to jest Namaszczenie Chorych?
Namaszczenie Chorych jest to Sakrament, w którym Pan Jezus umacnia człowieka ciężko chorego, odpuszcza mu grzechy, jeśli je ma; daje mu siłę przeciw pokusom, ulgę w cierpieniu, a niekiedy zdrowie ciała.
69) Czego dokonuje Chrystus w Sakramencie Namaszczenia Chorych?
Chrystus w Sakramencie Namaszczenia Chorych włącza chorego w swoją Mękę, z której chory może czerpać moc zbawczą dla Siebie i dla drugich.
70) Kiedy należy przyjąć Sakrament Namaszczenia Chorych?
Sakrament Namaszczenia Chorych należy przyjąć, gdy człowiek ciężko choruje.
71) Co należy przygotować w domu chorego, gdy kapłan przychodzi udzielić Sakramentu Namaszczenia?
Należy przygotować:
· stół nakryty białym obrusem;
· na stole: krzyżyk, dwie, świece, chleb, sól, watę, szklankę wody i wodę święconą.
KAPŁAŃSTWO
72) Co to jest Kapłaństwo?
Kapłaństwo jest to Sakrament, przez który Pan Jezus daje człowiekowi władzę składania ofiary Mszy Św., udzielania Sakramentów Św., głoszenie słowa Bożego oraz łaski godnego sprawowania urzędu kapłańskiego.
73) Kto może udzielić Sakramentu Kapłaństwa?
Sakramentu Kapłaństwa może udzielić tylko biskup.
74) Dlaczego chrześcijan nazywamy ludem kapłańskim?
Chrześcijan nazywamy ludem kapłańskim ponieważ przez chrzest i bierzmowanie uczestniczą oni w jedynym Kapłaństwie Chrystusowym.
75) Jakie zadania spełnia lud kapłański?
Lud kapłański:
· ukazuje ludziom prawdę Bożą przez głoszenie Słowa Bożego i przez święte życie,
· oddaje Bogu najwyższą cześć przez składanie Ofiary uczestnictwo w Sakramentach i przez modlitwę.
SAKRAMENTALIA
76) Co to są Sakramentalia?
Sakramentalia "są to znaki święte, które z pewnym podobieństwem do sakramentów oznaczają skutki przede wszystkim duchowe, a osiadają je przez modlitwę Kościoła" (KL 50). Tymi znakami świętymi są: błogosławieństwo i poświęcenia.
77) Co Kościół wyprasza przez błogosławieństwa?
Przez błogosławieństwa wyprasza Kościół dla pewnych osób lub rzeczy szczególną pomoc Bożą. Błogosławi więc wiernych w czasie nabożeństw: matki, dzieci, chorych, a także pola, domy, samochody, pokarmy itd.
78) Czym jest poświęcenie?
Przez poświęcenie Kościół przeznacza na wyłączną służbę Bożą osoby, np.: zakonników i zakonnice; miejsca - jak kościoły, kaplice, cmentarze; i rzeczy - a więc kielichy, dzwony, wodę, różańce, medaliki, krzyżyki i wiele innych.
79) Kto ustanowił Sakramentalia?
Sakramentalia ustanowił Kościół.
ŁASKA
80) Co to Jest łaska uświęcająca?
Łaska uświęcająca jest to dar nadprzyrodzony, który daje nam życie Boże i czyni nas dziećmi Bożymi.
81) Co to jest łaska uczynkowa?
Łaska uczynkowa jest to pomoc Boża do spełnienia dobrych uczynków - potrzebnych do zbawienia.
CZŁOWIEK
82) Kim jest człowiek?
Człowiek jest to najdoskonalsze stworzenie Boże na ziemi, złożone z ciała i duszy nieśmiertelnej, która jest rozumna, wolna i umie bezinteresownie kochać.
83) Dlaczego człowiek jest najdoskonalszym stworzeniem na ziemi?
Człowiek otrzymał "Boże podobieństwo" - nieśmiertelną duszę, dzięki której może myśleć tworzyć, wybierać między dobrem i złem, a nade wszystko kochać. Człowiek jest więc najdoskonalszym stworzeniem Boga stanowi go ciało i dusza nieśmiertelna. Jest istotą rozumną i wolną.
84) Jaki jest plan Boga wobec człowieka?
Bóg kocha człowieka i pragnie go zbawić, zesłał na świat Swojego Syna, który nas odkupił od śmierci i dał nam nadzieję zbawienia.
85) Jakie dary posiadali pierwsi rodzice?
Pierwsi rodzice otrzymali przywilej nieśmiertelności ciału i mieszkali w raju, a nadto otrzymali dary nadprzyrodzone: łaskę uświęcającą i prawo do nieba.
86) Czego wymagał Pan Bóg od pierwszych ludzi?
Pan Bóg wymagał od pierwszych ludzi aby Go kochali, zawierzyli Mu i byli Jemu posłuszni.
87) Jak się nazywa nieposłuszeństwo pierwszych ludzi?
Nieposłuszeństwo pierwszych ludzi nazywa się grzechem pierworodnym.
88) Co stracili pierwsi ludzie przez grzech pierworodny?
Przez grzech pierworodny pierwsi ludzie stracili łaskę uświęcającą, prawo do nieba, nieśmiertelność ciała i raj; odtąd na ziemi musieli ciężko pracować w cierpieniach i chorobach oraz stali się skłonni do zła.
89) Dlaczego grzech pierworodny przeszedł na wszystkich ludzi?
Grzech pierworodny Adama i Ewy przeszedł na wszystkich ludzi, bo wszyscy ludzie są dziećmi Adama i Ewy i cierpią za ich grzechy.
90) Na kogo nie przeszedł grzech pierworodny?
Grzech pierworodny me przeszedł na Maryję Dziewicę, która jest Niepokalanie Poczęta, ponieważ Bóg Ją wybrał na Matkę Syna Bożego.
91) Jaki sakrament usuwa grzech pierworodny?
Sakrament Chrztu świętego usuwa grzech pierworodny.
opr. Paweł Marcyniuk, katecheta
na podstawie:
Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego, wyd. Jedność, Kielce 2005
Katechizm dla bierzmowanych, wyd. Diecezjalne, Zielona Góra 1997
|
|
.